Thời hạn 30/6/2020 (hoặc 2022 với một số trường hợp) được đặt ra đối với việc phân chia lại băng tần 700 MHz (694-790 MHz) cho các dịch vụ vô tuyến băng rộng tại Châu Âu. Trong khi đó, 30/6/2018 là thời hạn cho nhà quản lý của các nước thành viên Liên minh Châu Âu (EU) thông qua và công bố lộ trình phân chia lại băng tần 700 MHz. Mặc dù vẫn còn một số quốc gia chưa thông qua lộ trình, nhưng đã có một số lượng đáng kể các quốc gia đặt thời hạn hoàn thành trước tháng 6/2020. Đây là điều đáng khích lệ khi mà quá trình chuyển đổi có nhiều khó khăn, gồm cả việc chưa ước lượng được kinh phí cho các nhà cung cấp dịch vụ truyền hình, người dùng thiết bị vô tuyến miễn cấp phép và phối hợp biên giới giữa các quốc gia về vấn đề nhiễu.
Băng tần 700 MHz đang được giải phóng trên toàn Châu Âu
Tháng 5/2018, cơ quản lý các quốc gia thành viên EU và số ít quốc gia lân cận đã trả lời tham vấn của Nhóm chính sách phổ tần. Qua một phần của tham vấn này, các quốc gia cung cấp thông tin dự kiến về thời điểm băng tần 700 Mhz có thể được giải phóng và quá trình chuẩn bị để phân chia lại băng tần này.
Hầu hết các quốc gia đang đi đúng lộ trình giải phóng băng tần trước tháng 6/2020, trong đó có 5 quốc gia đã hoàn thành. Thêm vào đó, trong hầu hết các trường hợp việc phối hợp biên giới giữa các nước đã kết thúc (theo đúng yêu cầu trước 12/2017). Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại khó khăn, phần lớn do việc phối hợp biên giới với các nước ngoài EU (gồm Albania, Belarus, Nga và các nước khu vực Bắc Phi) chưa được giải quyết. Một yếu tố khác ảnh hưởng là sự phụ thuộc quá lớn vào truyền hình số mặt đất, tiêu biểu là tại Italia, nơi mà sự phức tạp do số lượng kênh truyền hình đang hoạt động phát sinh đáng kể.
Mặc dù vậy, chỉ 6 quốc gia cho rằng họ có thể bị quá hạn tháng 6/2020 và hầu hết đều dự kiến hoàn thành trong thời gian gia hạn cho phép (2 năm sau 2020). Một lưu ý quan trọng là, một số quốc gia tuy dự kiến hoàn thành vào tháng 6/2020 nhưng phải đối mặt với nhiều khó khăn để đạt được điều này. Chẳng hạn như tại Hi Lạp, Bồ Đào Nha và Tây Ba Nha, có nhiều hạn chế đã được chỉ ra liên quan đến quá trình chuyển đổi đã đề xuất,. Trong khi một số khác như Síp, Ba Lan vẫn phải đối mặt với nguy cơ tiềm ẩn về nhiễu khu vực biên giới từ các nước ở ngoài khối EU chưa hoàn thành giải phóng băng tần 700 MHz.
19 quốc gia EU có kế hoạch hoàn thành phân chia băng tần 700 MHz cho các nhà cung cấp di động vào tháng 6/2020
Song song với việc giải phóng băng tần, các nhà quản lý tại EU đang đẩy mạng việc cấp phát băng tần 700 MHz cho các nhà cung cấp di động. Cơ quan quản lý các nước Phần Lan, Pháp và Đức đã cấp giấy phép sử dụng băng tần 700 MHz. Trong số 25 thành viên còn lại, 16 nước đang có kế hoạch phân chia băng tần 700 MHz với thời hạn tháng 6/2020, và thêm 3 quốc gia (Ireland, Luxembourg và Tây Ba Nha) đang tiến hành tham vấn các điều kiện cần thiết (và thời điểm phân chia).
Chỉ 2 thành viên (Croatia và Latvia) cho biết: Họ có thể sẽ chưa thể phân chia lại băng tần 700 MHz trước tháng 6/2020. Cả hai trường hợp này đều có những khó khăn trong việc giải phóng băng tần dẫn tới việc trì hoãn thời hạn. Hơn nữa, có 4 quốc gia thành viên gồm Bungaria, Sip, Hi Lạp và Bồ Đào Nha chưa có thông báo về bất cứ kế hoạch cấp phép băng tần 700 MHz nào. Điều này nghĩa là có 6 quốc gia có nguy cơ không hoàn thành thời hạn phân chia lại băng tần vào tháng 6/2020.
Như vậy, chỉ có 6 quốc gia thông báo không hoàn thành vào thời hạn 2020 (không hoàn thành giải phóng băng tần hoặc không hoàn thành phân chia lại băng tần). Trên thực tế, số quốc gia không hoàn thành có thể sẽ cao hơn. Tuy nhiên, trong tất cả các trường hợp, nếu không có gì thay đổi, việc phân chia lại băng tần dường như sẽ được tiến hành trong hai năm tiếp theo.
Các nhà mạng di động vẫn chưa chọn bắt đầu sử dụng băng tần 700 MHz thế nào
Ban đầu, với các ưu điểm phù hợp, băng tần 700 MHz dự kiến được sử dụng cho 4G để nâng cao dung lượng và được xem là giải pháp đặc biệt hữu ích cho mục đích này ở các vùng nông thôn hoặc ở các đường biên các vùng phủ sóng. Tuy nhiên, gần đây các nhà xây dựng chính sách đã giả định (rõ ràng hoặc ngầm) rằng băng tần 700MHz sẽ cung cấp một lớp vùng phủ rộng cho mạng 5G NR. Ủy ban Châu Âu đã đặt mục tiêu “5G everywhere” (5G mọi nơi) vào năm 2025, mà để đạt được điều này cần đến số lượng lớn băng thông trên băng tần thấp (và vì vậy băng tần 700 MHz được lựa chọn). Tuy nhiên, đến nay, 5G NR chưa được sử dụng nhiều trên các băng tần thấp (chỉ có 2% thử nghiệm 5G trên băng tần 700MHz). Mặc dù đã có rất nhiều thiết bị LTE tương thích với băng tần 700MHz nhưng chưa có bất kỳ thiết bị NR nào sử dụng băng tần này.
Thêm vào đó, các lợi ích của mạng 5G đã được nói đến, ít nhất là mục đích cải tiến di động băng thông rộng (eMBB), đều thể hiện cần đến băng thông lớn. Vì vậy, hầu hết đều liên quan đến băng tần dưới 6 GHz và băng tần sóng milimet. Lợi ích của việc sử dụng 5G NR trong băng tần 700 MHz cho eMBB rất hạn chế. Do đó, dường như lý do chính của việc triển khai 5G (thay vì 4G) trong băng tần 700MHz là để cung cấp vùng phủ sóng rộng cho các ứng dụng của 5G hỗ trợ IoT, ứng dụng y tế hoặc kết nối ô tô (theo thuật ngữ của 5G là các kết nối kiểu máy số lượng lượng lớn và độ trễ thấp siêu thực).
Hệ quả của điều này, như trường hợp của nhà cung cấp di động Free tại Pháp, là các mạng 4G triển khai ban đầu trên băng tần 700 MHz với khả năng nâng cấp lên 5G NR có giá thành tương đối thấp. Hoặc là, các nhà cung cấp dịch vụ có thể trì hoãn việc triển khai mạng trên băng tần 700 MHz cho đến khi các thiết bị hỗ trợ 5G NR sẵn sàng. Điều này còn phụ thuộc vào một số yếu tố chẳng hạn như đòi hỏi cấp thiết của nhà mạng về việc bổ sung thêm các băng tần thấp. Bài toán kinh doanh của việc triển khai băng tần 700 MHz đòi hỏi cần được xem xét kỹ lưỡng và kết quả đánh giá giữa các nhà mạng và giữa các nước thành viên có thể sẽ khác nhau.
Quyết định này tất nhiên có thể bị ảnh hưởng bởi thời điểm băng tần 700 MHz được giải phóng và phân chia lại tại các thị trường cụ thể cũng như là các điều kiện phân chia băng tần. Vì vậy, việc xem xét cẩn thận khi phân chia lại băng tần 700MHz là cần thiết. Chẳng hạn như, khi thiết lập bất kỳ điều kiện nào về vùng phủ, sự phát triển của thiết bị 5G NR phải được xem xét cùng với những dịch vụ mà thị trường yêu cầu.
Xuân Trường dịch theo analysysmason.com